Kortgelden liep ik nog door de Eggertstraat, zo las ik op het straatnaambordje. Niet in Purmerend maar in Amsterdam! Dat ging als een schokje door mij heen. De straat, eigenlijk een steeg, is gelegen achter de Nieuwe Kerk op de Dam. Ik kwam er snel achter hoe die naam daar is gekomen. Er was namelijk ook een feestje in de Nieuwe kerk gaande,. De koningin was er zag ik. De Nieuwe Kerk is 600 jaar geleden in gebruik genomen begreep ik. Tijd voor een feestje!
De ‘damschreeuwer’ zit nog vast. Dus dat moet de koningin ook de nodige gerustheid hebben gegeven de plaats van het delict -de Dam- weer te kunnen bezoeken. De verwarde man die de stilte deed opschrikken zou zich daarvoor al bedreigend over het koningshuis hebben uitgelaten. Dus dat is toch oppassen geblazen.
Ergens tussen 1380 en 1390 werd begonnen aan de bouw van de Nieuwe Kerk. De bouwplaats grensde toen nog aan de Plaetse. De plek waar vonnissen werden uigesproken en werden geveld. Een treurige plek dus.
Een niet onbekende burger toen, Willem Eggert heer van Purmerend, gaf zijn boomgaard als bouwgrond plus een flinke som geld. Hij woonde daar ook nog even, maar als zoveel Amsterdammers later na hem, ging hij in Purmerend wonen. Voor dat doel liet hij in Purmerend een monumentaal huis bouwen: Huis, kasteel of slot Purmersteijn genaamd.
In de Nieuwe Kerk is hij, na zijn dood op 14 juli 1417, ook begraven. Op zijn graf werd een grafkapel gebouwd, de Eggertskapel.
De vondst van de Eggertstraat was het dus die me wakker schudde uit een dromerige wandeling door historisch Amsterdam.
Niet toevallig werd Willem Eggert dus Heer van Purmerend van 1410 tot 1417. Willem Eggert moet een bijzonder fascinerend en ambitieus mens zijn geweest, bovendien iemand die we nu een machtige lobbyist met een groot netwerk zouden noemen.
Op 25 november 1409 werd de Nieuwe Kerk gewijd aan de Heilige Catharina. De eerste kerkdienst was in 1410! Weer 1410 dus als belangrijke datum.
Niet alleen de Heerlijkheid Purmerend bestaat dit jaar 600 jaar, maar ook het in gebruik nemen van de Nieuwe Kerk vond 600 jaar gelden plaats. Geen toeval lijkt mij, maar over een samenhang rept de geschiedenis helaas niet.
Maar wordt bij de feestelijkheden nu in Amsterdam en het hele jaar in Purmerend, deze unieke link tussen beide steden met Willem Eggert gelegd? Ik merk er niets van.
In Purmerend gaat de bijzondere gebeurtenis deze week in de Nieuwe Kerk vrijwel ongemerkt voorbij. De doorsnee Purmerender weet niets van deze bijzondere Amsterdammer. En denkt bij de naam ‘Willem Eggert’ aan het koopcentrum.
En de doorsnee Amsterdammer weet niets van de eerste steenlegging in 1410 voor Slot Purmersteijn, laat staan dat de naam van de forens Willem Eggert ze iets zegt.
In een vorige column vroeg ik me al nieuwsgierig af of op de illustere datum van 4 november 2010 (de dag van de 600 jaar viering) er iets bijzonders in Purmerend zal gebeuren. Bijvoorbeeld de eerste steenlegging voor een gerestaureerd slot. Maar tot nu toe is het feestprogramma voor die dag in nevelen gehuld. Alle visjes die ik uitgooide om een tip van de sluier opgelicht te krijgen liepen op niets uit. Ik ben daardoor extra benieuwd en laat me graag verrassen straks in november.
Misschien dat onze koningin de bijzondere viering ook aan zal grijpen om de verwarde mens, die het nieuwe woord ‘damschreeuwer’ deed ontstaan gratie te verlenen. Ik hoop het eigenlijk wel, tegen beter weten in vrees ik. Het vastzetten van deze mens alsof hij een halve stad heeft uitgemoord is toch niet meer van deze tijd. Tja, 600 jaar gelden zou je zo een onmenselijk behandeling nog kunnen plaatsen. Dat hij een massa hysterie deed ontstaan met een eenvoudige schreeuw zegt meer over het daardoor op hol geslagen volk dan over hem. En van een op hol geslagen volk verwacht je eigenlijk ook niet anders dan een middeleeuwse wraakmaatregel tegen de mens die een vroom moment verstoord.
Maar als ik zo dromerig door historisch Amsterdam loop, valt mij al het geschreeuw van de vele verwarde mensen die zich in het centrum van Amsterdam ophouden niet eens meer op.
Het zullen dus ook wel geen Amsterdammers zijn geweest die elkaar opgeschrikt vertrappelden. Dat verklaart ook meteen de wraakgevoelens.