Er valt veel geld te verdienen aan de golf van aangekondigde bezuinigingen. Maar dan wel door ambtelijke of ingehuurde beleidmakers die het nieuwe neoliberalisme in uitvoering hebben. Zijn ze in vaste dienst, dan kan ik u uit betrouwbare bron zelfs informeren over het bestaan van bonussystemen in ambtelijk organisaties. Ambtenaren die goed tot uitstekend functioneren krijgen een forse bonus aan het eind van het jaar. Tweederde van die ambtenaren is druk doende een derde weg te saneren, lees ik in de krant.
Ooit heeft de goeroe van de prestatiebeloning professor Henk Thierry mij en andere studenten toegefluisterd dat uit onderzoek bleek dat prestatiebeloning veelal als verkapte salarisverhoging uiteindelijk aan alle kandidaten wordt uitbetaald. Het systeem deed dan alleen nog dienst als alibi voor de loonsverhoging. Hij somberde daarover. Alle interim-adviseurs die worden ingehuurd om bezuinigingsklappen te verzinnen en uit te delen, hanteren zo een eigen uurtarief waarin de bonussen al zijn verwerkt. Een tarief van 280 euro per uur exclusief bureaukosten van pak ‘m beet 6% zijn geen uitzondering meer. Er wordt veel geld verdiend aan de sloop van de verzorgingsstaat.
Al deze nieuw vermogende lieden hebben geen echte boodschap meer aan de collectieve goederen. Zo wekt het bij mij dan ook geen verwondering hoe de ingrepen op zorg, kunst en cultuur, openbare orde en veiligheid ontstaan. Het zijn momenteel makkelijke prooien om declarabele uren op te kunnen maken. Handige lobbyisten met kennis en ervaring van massapsychologie, profiteren mee en bespelen ondertussen de volkse horde. Meestal worden de volgers van de afbraak het beste geronseld door te waarschuwen dat ander beleid ten koste gaat van de eigen portemonnee. In de Scandinavische landen gaat dit anders, maar dit terzijde.
Pas als iemand zelf tegen de gevolgen van deze kaalslag aanloopt begint er iets te dagen. Maar vreemd genoeg krijgen dan niet de veroorzakers maar de tegenstanders van deze kaalslag de schuld. Kort geleden was ik getuige van een gesprek tussen mijn vrouw en een kennis. De moeder van de kennis was net in een verzorgingstehuis overleden. Een droef gesprek dus, dat plotseling van toon veranderde. De kennis spuugde ineens haar gal over het feit dat ze had ontdekt dat er maar één verpleegkundige op ca. 280 bewoners van het verzorgingstehuis aanwezig was. Datzelfde gold voor de beschikbaarheid van een arts. Ik weet dat deze kennissen hartstochtelijk aanhangers zijn van het neoliberalisme. Van de coalitie dus die in Nederland thans de kaalslag op de collectieve voorziening c.q. de afbraak van de verzorgingsstaat regisseert. Dus het verbaasde me niet eens meer dat een aanloop werd genomen om de oude socialisten (links hobbyisten) de schuld te geven. Het gezegde: de kwaden worden beloond en de goeden bestraft heb ik nog niet eerder zo toegepast gezien.
Mijn vrouw zag de vlekken in mijn nek opkomen en vreesde een subtiele terechtwijzing van mij. Gelukkig vond het gesprek plaats bij onze voordeur. Snel stuurde ze me naar de keuken om het gas onder de pannen te managen. Dat gaf mij net genoeg tijd om tot rust te komen en te concluderen dat een dergelijke sneer van mij nu op dit droeve moment volstrekt onzinnig en volkomen ongepast zou zijn.
De gemeente Purmerend zegt dat het commercieel gebruik van garages, schuren en bergingen door TNT Post in strijd is met het bestemmingsplan. De gemeente wil dat TNT daarmee stopt. De zaak schijnt zelfs de Purmerendse politici te beroeren. Die ontdekken tante Pos plotseling als voormalige publiekslieveling. Maar het bekoelen van de kwaliteitsrelatie tussen tante Pos en de burgers is natuurlijk ‘eigen schuld, dikke bult-politiek’. De postbezorging wordt geliberaliseerd, dus ook voor concurrentie vrijgelaten. De kwaliteit van de postbezorging wordt met toestemming van de democratische meerderheid daarbij losgelaten voor de concurrenten. TNT moet dus om te overleven ook omlaag in kwaliteit. Merkwaardig is het dat wat men ‘stilzwijgend’ normale zaak vindt voor de bezorging van reclameblaadjes en kranten, en de concurrenten van TNT, men plotseling TNT wil ontzeggen.
Iets dergelijks zie je ook in de openbaar vervoersector. Maar dat wordt een volgend hoofdpijndossier voor burgers.
Deze gebeurtenissen bleven in mijn hoofd zitten en zo bedacht ik dat er eigenlijk van oppositionele zijde, of wat daarvoor nog doorgaat, geen enkel steekhoudend alternatief voor de afbraak van collectieve zaken wordt geboden. Dichtbij huis -Purmerend dus- wordt een verdere zware bezuiniging op kunst en cultuur van 1,2 miljoen euro en op de zorgvoorzieningen voorbereid. Allemaal omdat de overgrote meerderheid van de politieke partijen de lasten voor de burgers in Nederland en Purmerend niet wil laten stijgen en daardoor andere keuzes niet als reëel beschouwen. De PvdA pruttelt er wel wat tegen, maar pakt niet door. De SP in Nederland en Purmerend kan ik, op Arjen Riecker na, al een tijdje niet meer volgen. GroenLinks maakt zich ontzettend boos over het ambitieloze milieubeleidsplan, maar een serieus alternatief (gefinancierd door een dan onvermijdelijke lastenverzwaring) wordt niet geboden. Zo zag ik bij de behandeling van het milieubeleidsplan geen enkel steekhoudend voorstel van die partij. Wel een hoop woorden met holle kritiek. Evenmin werd een lastenverzwaring (al zou het maar symbolisch zijn) voorgesteld om de lat hoger te leggen.
D66 verzamelt bij de demokraam verbeterpunten van voorbijgangers en toont zich blij met de reacties. Ik vind de reacties bedroevend. Op een enkel punt na gaan die reacties volledig voorbij aan de essentiële problemen in de samenleving en dus ook in Purmerend. Wel goed dat D66 die oppervlakkige meningen van het volk zo duidelijk in beeld heeft gebracht. Mijn eigen Stadspartij spant zich ondertussen in om de Purmerenders tot meer nadenken, meedoen en beleving te krijgen en laveert in coalitieverband tussen de partijen. Althans zo zie ik dat.
Het wachten is het op het opsteken van de wind, een andere wind, onder het volk. Een goed teken is het dat de FNV-bondsbestuurders de onteigening van de pensioenen van de hand wijzen. Dit tegen het FNV-hoofdbestuur in. Ik zou er haast mijn lidmaatschap weer voor hernieuwen. In de 90-er jaren manipuleerde het hoofdbestuur het leeghalen van de pensioenreserves door de werkgevers inclusief de staat. Dat lukt ze nu gelukkig niet meer. Ik hoor en zie de claqueurs van de voorstanders van de pensioenonteigening direct front maken. De FNV-bondsbestuurders worden al van radicalisme, zelfs Stalinisme en leeghalen van de zakken van de jongeren beschuldigd. AOW- en pensioenproblematiek zijn financieel gezien gescheiden zaken, maar worden gemakshalve door elkaar gehaald en op één hoop gegooid. Ik kan het niet waarmaken maar ik denk dat er een lobby van particuliere verzekeraars, misschien zelfs banken, achter zit die buit ruikt en volksmennerij niet schuwt. Het virus van het neoliberalisme is overal tegelijk aan het toeslaan lijkt het wel.
Alleen de oude socialist Marcel van Dam (foto) houdt het hoofd koel en weet nog dat juist ons pensioenstelsel een spaarpot is die het toppunt is van spaarzaamheid, collectivisme en solidariteit. Henk Spaan had vroeger een column op de tv waarin steevast zijn laatste regel was: ‘kunnen deze vuilniszakken ook weg?!’