Minister Opstelten moet kiezen of hij van buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) een nieuwe gemeentepolitie wil maken of dat hij hen laat integreren in de Nationale Politie.
Verschraling rol politie
Dat vindt de Stichting Maatschappij, Veiligheid en Politie (SMVP) onder voorzitterschap van prof. mr. Pieter van Vollenhoven. De SMVP maakt zich steeds meer zorgen over waaruit de eigenlijke taken van de Nationale Politie gaan bestaan. De stichting heeft de indruk dat de politie een terugtrekkende beweging maakt en daarmee het noodzakelijk vertrouwen van burgers op de tocht kan gaan zetten. Met de steeds ruimere taakstelling van boa’s zien zij verdere verschraling van de rol van de politie in buurten en wijken ontstaan.
Bonte verzameling
De stichting liet bestuurskundige Ronald van Steden van de Vrije Universiteit Amsterdam onderzoek doen naar de verhouding tussen boa’s en de reguliere politie in zes steden. Hij ontdekte een bonte verzameling van boa’s en concludeert dat gemeentelijk beleid gericht op toezicht en handhaving veelvormig en versnipperd is. De stichting maakt zich zorgen over het sterk wisselende opleidingsniveau van boa’s in gemeenten. Dat roept volgens hen de vraag op of de kwaliteit van optreden in alle gevallen is gewaarborgd. Professionalisering lijkt dringend gewenst.
Wildgroei aan uniformen
Ook de wildgroei aan uniformen is de stichting een doorn in het oog. De ene gemeenten geeft uniformen die juist veel lijken op die van de politie. Andere gemeenten willen het uiterlijk van de boa’s juist zoveel mogelijk van de politie laten onderscheiden. Ook de uitrusting (handboeien, pepperspray, wapenstok) verschilt per gemeente. Dat maakt het er voor de burger niet duidelijker op. Minister Opstelten zei vorig jaar dat hij ook eenduidige boa-uniformen wil. Verder wijst de SMVP erop dat ook het beloningsbeleid niet eenduidig is. De salarisschalen van gelijksoortige boa’s variëren van schaal 5 tot 8.
Aansturing boa’s ontbreekt
De SMVP heeft grote twijfels over de operationele regie van de politie. Boa’s opereren vaak onder grote vrijheid, maar aansturing door de politie ontbreekt vaak. Gezamenlijke briefings komen bijna niet voor en informatie-uitwisseling is uiterst gebrekkig. ‘Eigenlijk kijken dienders een beetje op boa’s neer en willen ze niet van harte meewerken, terwijl gemeenten een geheel eigen veiligheidsinfrastructuur (computersystemen, meldkamers) optuigen. Het gevolg is dat vurig gewenst ‘integraal veiligheidsbeleid’ meestal een papieren werkelijkheid blijft.’
Te weinig tijd
Dat is nog zorgelijker, aangezien de minister heeft aangekondigd dat boa’s ook winkeldieven mogen aanhouden. Bij een pilot in de gemeente Zaltbommel hiermee mogen boa’s ook camerabeelden bekijken als bewijsmateriaal, getuigen horen, aangiften opnemen en proces-verbaal opmaken. De stichting wijst erop dat volgens het ministerie de politie te weinig tijd heeft om zich met winkeldiefstal bezig te houden.
Nieuw soort gemeentepolitie
Het lijkt er volgens de SMVP op dat de voorheen specialistische boa steeds breder wordt ingezet in de richting van een nieuw soort gemeentepolitie. De stichting vraagt zich af welke eigenlijke taken de Nationale Politie straks krijgt. In dit kader wijst zij ook op een verschuiving van politiewerk op de autosnelwegen naar Rijkswaterstaat. Daarnaast waarschuwt de SMVP ervoor dat de mogelijke financiering van boa’s uit opbrengsten uit bekeuringen volledig in strijd is met handhaving als sluitstuk van beleid.
Minister moet kiezen
Minister Opstelten moet duidelijk maken wat burgers van de Nationale Politie kunnen verwachten en een eind maken aan het versnipperde beeld van gemeentelijke boa’s. Of Opstelten kiest voor de oorspronkelijke specialistische taak van boa’s, maar dan zijn regulering en professionalisering nodig en moet operationele regie vanuit de Nationale Politie worden geregeld. Kiest hij voor een bredere inzet, dan moet hij kiezen voor een nieuwe gemeentepolitie of integratie binnen de Nationale Politie. De voorkeur van de SMVP gaat in dat geval uit naar het laatste.
Bron: Binnenlands Bestuur 22 mei 2012