Een bekende uitspraak is: ‘je hebt statistieken en je hebt leugens’.
In dat zelfde verband kun je spreken over enquêtes.
Clubjes die willen weten wat ze kan helpen bij het verwerven van de gunst van ‘het volk’ maken graag gebruik van enquêtes. Sommige clubjes laten dit doen door ‘gerenommeerde onderzoeksbureaus’.
In Amerika wordt nu al geen beslissing meer door een politicus genomen of hij moet eerst weten of de meerderheid van ‘het volk’ hem steunt. Ook in Nederland neemt dit verschijnsel, zoals gebruikelijk 50 jaar later dan in Amerika, hand over hand toe.
Maar het laten houden van enquêtes door een gerenommeerd bureau is duur.
En verrassend vaak komen deze gerenommeerde bureaus met een peiling die de veronderstelling van het clubje, waarvoor de peiling was bedoeld onderschrijven. Ik kan het niet waarmaken, en ik heb er ook geen empirisch onderzoek naar gedaan. Maar ik denk dat dergelijke bureaus vaak de enquêteresultaten verwoorden in termen die de opdrachtgevers bekoren.
De gedachte die bij de clubjes dan ook is opgekomen: ‘waarom zou je zo’n duur bureau inschakelen, dit kunnen we zelf ook wel verzinnen’, is dan ook heel begrijpelijk.
Hierdoor vervalt echter wel elke zweem van onpartijdigheid, maar wat geeft dat. In de politiek telt toch immers alleen het resultaat bij de verkiezingen. Daarna rotzooit iedereen maar weer wat aan met zijn eigen waarheid.
De eersten die lieten zien hoe je zo’n gekleurde enquête moet doen waren Jacobse en Van Es, de alter ego’s van Van Kooten en de Bie.
Als vrije jongens gingen ze met louche zaken en een enquête langs de deuren. Hun vragen waren heel eenvoudig en gericht tegen de politieke vertrutting en betutteling in de samenleving.
De keuze uit de antwoorden was nog gemakkelijker; simpel ja, nee of ‘niet thuis’ volstond.
Het resultaat weten we. De scherts a-socialen werden een hype en dreigden zelfs kamerzetels te krijgen. Dat bleek weer uit serieuze enquêtes.
Inmiddels trekken er horden leken enquêteurs langs deuren, over straten en via het internet.
Persoonlijk mijd ik tegenwoordig daarom ‘het stadje’. Daar klampen ze je vaak als hedendaagss jehova’s aan. Niet met de wachttoren maar met: “mag ik u iets vragen”.
Het zijn tegenwoordig dan vaak SP en hun schaduw -de PvdA- die je aanspreken en D66 heeft er zelfs periodiek een rijdende marktkraam voor op de kaasmarkt staan.
Vroeger deed mijn eigen ‘cluppie’ de Stadspartij hier ook aan mee, die trokken weliswaar door heel Purmerend maar de intentie was hetzelfde.
Veel mensen waarderen de vluchtige aandacht die ze al ondervraagd krijgen. Dat straalt af op de glunderende vragenstellers, die de glimlach van het publiek ook juist beogen. De vragenlijst is eigenlijk maar een bijzaak. Het gaat om de aandacht -voor de partij- dan wel te verstaan.
Ook internet mag zich als enquêtemedium in een nog steeds toenemende populariteit verheugen. Wat lees ik daarop. “Een ruime meerderheid van de Nederlandse raadsleden is ontevreden over hun loon. De vergoeding moet omhoog, vindt 80 procent van de raadsleden.
De helft wil de vergoeding koppelen aan het verrichte werk. Dat blijkt donderdag uit een enquête die gemeenteraad.nl de afgelopen week aan 8000 raadsleden en fractievoorzitters voorlegde.”
Een duidelijk voorbeeld van een Jacobse en Van Es enquête: 80% ja, 20 % ‘niet thuis’.
In verkiezingstijd zijn het ook de zogenaamde wetenschappelijke websites zoals Stemwijzer.nl die je bestoken, buiten verkiezingstijd vind je in dat verband bijvoorbeeld Misdaadkaart.nl.
Misdaadkaart.nl heeft net de cijfers over het veiligheidsgevoel van burgers bekend gemaakt.
En ik lees dat Purmerend aan een opmerkelijke opmars bezig is om binnenkort als de meest onveilige gemeente (wat gevoel betreft) van Nederland te worden uitgeroepen.
Stond de Marktstad in 2006 nog op de 24e plaats, in 2007 is dat al de 7e plaats geworden.
Ter vergelijking: Rotterdam eindigt in 2007 op de 8 plaats (2006 13e), die hebben we dus al gepasseerd.
Amsterdam stond in 2006 nog op de 26e plaats, Purmerend toen 24e. Die waren we dus toen ook al voorbij.
Amsterdam is in 2007 zelfs verbeterd wat veiligheidsgevoel betreft want die eindigt op de 36e plaats.
De in Purmerend verantwoordelijke politicus voor openbare orde en veiligheid is onze magistraat Leen Verbeek. Die leest dat zijn zendingswerk, wat het veiligheidsgevoel van de burgers betreft, dus in een neerwaartse spiraal is terechtgekomen.
Maar Leen Verbeek heeft zich al strategisch ingedekt. Want in opdracht van de Waterlandse gemeenten en Oostzaan wordt voor de derde keer de regionale Omnibusenquête gehouden. Het team beleidsonderzoek van de gemeente Purmerend voert het onderzoek uit onder bewoners van de regio Waterland en Oostzaan. Eén op de 20 inwoners in de regio krijgt, steekproefsgewijs, in de week van 31 maart een vragenlijst aangereikt. Op deze vragenlijst kunnen de geënquêteerden aangeven hoe zij hun woongemeente ervaren op het gebied van leefbaarheid en veiligheid, voorzieningen, wonen, onderhoud en dienstverlening. De uitkomsten van de enquête worden door de gemeentebesturen gebruikt bij het bijstellen en vaststellen van hun beleid.
U zult zien dat straks burgemeester Verbeek, met de resultaten van deze omnibusenquête in de hand, zal laten weten dat het leefbaarheids- en veiligheidsgevoel in Purmerend spectaculair is verbeterd ten opzicht van de vorige enquête.
‘Je hebt nu eenmaal enquêtes en je hebt de feitelijke juistheden, zal hij er glimlachend aan toevoegen’
Meander