Sinds ik niet meer actief ben in de politieke arena van Purmerend, volg ik de raadsvergaderingen sporadisch. Als ik op donderdagavond ‘langs-zap’, val ik half in een debat dat nergens over lijkt te gaan. Maar tijdens de raadsvergadering van 21 oktober jl. zat ik heel even op het puntje van mijn stoel.
Aan de orde was de politieke integriteit van fractievoorzitter Colette Sacco (foto) van de SP. De VVD vroeg, bij monde van raadslid Harry Rotgans, zich af of het SP-raadslid wel trouw was aan de Gemeentewet. De raadszaal sidderde voor heel even. Maar hoe is het allemaal zo gekomen?
De Purmerendse Scholen Groep, afgekort PSG, wil tussen twee schoolgebouwen aan de Hoornselaan een zogenoemde traverse bouwen, een luchtbrug met klaslokalen, zodat de twee gebouwen aan elkaar verbonden worden. Hiertoe heeft de gemeenteraad in april 2010 een besluit genomen. De “Projectgroep Traverse Nee”, een groep buurtbewoners die zich verzet tegen de bouw van de traverse, heeft daarop bij de Raad van State, de hoogste rechter als het gaat om bestuursrechtzaken, een kort geding aangespannen. Met een zogenoemde voorlopige voorziening wil de projectgroep er voor zorgen dat de bouw van de traverse door de rechter wordt tegengehouden.
Op 22 september jl. verschenen de projectgroep en de gemeente Purmerend voor de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De projectgroep werd ondersteund door raadslid Colette Sacco van de SP, ook tegenstander van de komst van de traverse. Tijdens deze rechtszaak heeft Sacco kort het woord gevoerd namens de projectgroep, niet wetende wat de juridische en politieke gevolgen hiervan zijn.
In de Gemeentewet staat dat het als raadslid niet toegestaan is “als gemachtigde in geschillen werkzaam (te) zijn ten behoeve van de wederpartij van de gemeente of het gemeentebestuur”. Sacco mocht dus juridisch gezien niet ten behoeve van de “Projectgroep Traverse Nee” optreden als gemachtigde tijdens de rechtszaak. Als raadslid hoor je in principe de wet te kennen. Maar het kan wel eens zijn dat je iets over het hoofd ziet. Sacco zal met alle goede bedoelingen de “wederpartij” van de gemeente ter zijde hebben gestaan, maar de Gemeentewet geeft nou eenmaal aan dat dit niet mag.
In de Kieswet is geregeld dat als een raadslid artikel 15 lid 1 van de Gemeentewet schendt, het raadslid geschorst kan worden door de burgemeester. De gemeenteraad kan daarna beslissen of het raadslid mag blijven of dat zij het veld moet ruimen. Burgemeester Bijl heeft, na een gesprek met Sacco, besloten om haar niet te schorsen. Wel moest zij haar excuses aanbieden aan de raad voor het overtreden van de Gemeentewet, wat ook gebeurde in een brief van het SP-raadslid die op 6 oktober bij de raadsleden binnenkwam.
Hiermee leek de zaak afgedaan, tot even later een artikel verscheen in het lokale katern van het Noordhollands Dagblad. Hierin was te lezen dat Sacco “onder zware druk van de burgemeester” haar excuses heeft aangeboden aan de gemeenteraad voor haar deelname in dit rechtsgeding. Sacco zou tegenover de krant hebben gezegd: “Ik vind het allemaal erg opgeblazen”. Bood het SP-raadslid nou echt haar excuses aan voor het overtreden van de Gemeentewet, of vond ze het allemaal maar flauwekul? Voor de VVD was dit reden om Sacco toch nog even haar schriftelijke verklaring toe te laten lichten. Al in het begin van de vergadering kondigde raadslid Rotgans zijn punt aan. De voorzitter besloot het punt naar het eind van de vergadering te verplaatsen. Dus mijn geduld werd nog even op de proef gesteld.
Om half 11 was het eindelijk zover. Sacco werd door de raadsvoorzitter naar het spreekgestoelte gedirigeerd, dat net iets te hoog voor haar was, maar dat terzijde. Rotgans, die erom bekend staat zich als een cobra op te stellen in de raad, richtte het woord naar mevrouw Sacco. “Mevrouw Sacco, komen de excuses in uw brief nu uit het hart, of heeft u de raad een excuusbriefbrief gestuurd omdat het moest van de burgemeester?, vraagt Rotgans. “Nou,” zegt Sacco, “een van de raadsleden is met de brief naar de krant gestapt. De krant vroeg mij vervolgens of ik zou overwegen om op te stappen. En dat zou ik wat overdreven vinden.” Vervolgens bemoeit PvdA-fractievoorzitter Hans Meijer zich met de zaak. “Wilt u afstand nemen van hetgeen in de krant staat, en pal achter uw brief gaan staan? Dan is er voor ons geen probleem.” Het enige wat Sacco hoefde te zeggen was: “Ja, ik sta achter mijn brief en verwerp hetgeen in de krant over mij geschreven is,” maar nee. Mevrouw Sacco doet er nog een schepje bovenop.
Mevrouw Sacco schraapt haar keel. “Dames en heren, ik wil een stukje voorlezen uit en zaak over raadslid Bakker uit de gemeente Drimmelen. Hij werd ervan beschuldigd dat hij, net als ik, artikel 15 van de Gemeentewet had overtreden. Alleen was het raadslid hier echt als gemachtigde opgetreden, omdat de procederende partij niet kwam opdagen. De rechter verwees hier naar de wetsgeschiedenis. De grens voor bijstand is niet duidelijk en raadsleden mogen incidenteel een burgers en organisaties bijstaan. Raadslid Bakker maakte zich dus niet schuldig aan het schenden van artikel 15 van de Gemeentewet. Het is dus allemaal wat ingewikkeld.”
En dit was het punt dat Sacco zich bijna helemaal had ingegraven. Hans Meijer, die gehoopt had dat Sacco door het stof zou zijn gegaan voor de raad, was zeer verrast door de uitspraak en vroeg direct een schorsing aan. En nu? Welk risico liep Sacco op dit moment? De Kieswet is duidelijk. De gemeenteraad kan ook het raadslid dat in strijd met artikel 15 van de Gemeentewet handelt het raadlidmaatschap ontnemen. Een schorsing van het raadslid door de burgemeester is zelfs niet eens nodig. Sacco’s lot hing even aan een zijden draadje. Het moeten zeven slopende schorsminuten voor haar geweest zijn. De raadsvoorzitter voorzag haar van advies, de griffier sprak haar moed in. Oud-wethouder Hans Engels ontpopte zich samen met politiek commentator Piet van Dijk als een soort Ferry Mingelen op RTV-Purmerend. “Deze vergadering krijgt opeens een heel andere wending,” spraken de PvdA-corryfeën.
Zouden de PvdA en de VVD echt zo sluw zijn en een voorstel voorbereiden om Sacco weg te sturen? De vergadering begon weer. “Er is zonet wat verwarring ontstaan, maar blijft u achter uw brief staan?” vroeg de PvdA. “Ja,” zegt Sacco. “Ik blijft achter mijn brief staan en ik zal er verder niets meer over zeggen.” De zaal slaakte een zucht van verlichting. “Wij zullen nu geen standpunt innemen, mevrouw Sacco,” zei de VVD tot slot. “We zullen geen oordeel vellen, maar we zullen er later nog op terugkomen.” Mario Hegger probeerde Sacco nog een reactie op de brief van de directeur van de PSG te ontlokken. Die zei namelijk dat de vertegenwoordiger van de gemeenteraad Sacco nog gewaarschuwd heeft om te spreken tijdens de rechtzitting. Maar Sacco bleef achter haar eigen schriftelijke verklaring staan en reageerde niet op de uitspraak van de PSG-directeur.
Mogelijk krijgt dit verhaal dus nog een vervolg. Deze zaak laat zien dat je als raadslid niet altijd onschendbaar bent, vooral niet voor zaken die zich buiten de raadsvergadering afspelen. Ook al ben je een gekozen volksvertegenwoordiger met alle goede bedoelingen, en wil je je kiezers met raad en daad bijstaan, je moet altijd je wettelijke beperkingen in de achterhoofd houden. Het kan een keer gebeuren dat je iets doet wat niet mag, maar waar je je helemaal niet van bewust bent. En ik geloof ook in de goede bedoelingen van Colette Sacco. Hoewel ik mij totaal niet kan vinden in haar partijprogramma vind ik dat zij zich met hart en ziel inzet voor haar kiezers. Maar als het er op aankomt, is het soms maar beter om je niet te verdedigen, maar alleen je excuses aan te bieden, beterschap beloven en pure nederigheid te tonen. Of zoals Hans Engels zei: “Als je geschoren wordt moet je stilzitten.”
Evan Persijn
Beelden van de behandeling van het punt in de raadsvergadering is te vinden op de website van de gemeente Purmerend.
ZIE OOK:
- 29-04-2010 Meerderheid raad voor komst tunneltraverse op Hoornselaan
- 31-03-2010 Bestemmingsplan traverse PSG-Hoornselaan
- 17-11-2009 Procedure traverse PSG-Hoornselaan gestart
- 15-07-2009 Mogelijk luchtbrug voor scholen PSG
Foto Sacco: SP Purmerend