Brede oproep aan Kabinet om dakloosheid op te lossen

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) waarschuwt voor verdere toename van dak- en thuisloze mensen als er nu geen krachtige en gerichte aanpak komt met een forse financiële impuls vanuit het Rijk. De Federatie Opvang, RIBW Alliantie en Aedes onderschrijven dit.

VNG bestuurder en wethouder in Breda Miriam Haagh: ‘De afgelopen jaren was reeds een stijgende trend waarneembaar. Het is geen voorbijgaand fenomeen. Er is nu actie nodig. Ook van gemeenten, maar we vragen het kabinet om een forse financiële investering te doen zodat gemeenten kwetsbare mensen de begeleiding kunnen geven die ze nodig hebben. Ook moet er voldoende betaalbare huisvesting beschikbaar komen’.

Betaalbare huisvesting

De mensen in de opvang zijn lang niet altijd meer de daklozen van vroeger met een geschiedenis van buitenslapen en een verslavingsproblematiek. Steeds vaker gaat het om mensen die in de eerste plaats een dak boven hun hoofd nodig hebben. Bijvoorbeeld mensen die na een scheiding, schulden of verlies van een baan hun woning verliezen. Vanwege het tekort aan betaalbare huisvesting zijn zij niet in staat om een passende woning te vinden. Voor hen geldt dat er vanzelf een (grotere) zorgvraag ontstaat als een woning met eventuele ondersteuning dan niet beschikbaar is. Haagh: ‘Dit is natuurlijk in de eerste plaats verschrikkelijk voor de mensen die het betreft. Maar het is ook een maatschappelijk probleem want het niet tijdig ingrijpen, leidt vaak tot nog hogere kosten en het afbrokkelen van draagvlak dat zo nodig is voor een inclusieve samenleving’.

Voorkomen dakloosheid

‘Op dit moment zien we in een aantal steden steeds vaker mensen in de opvang die al eerder een beschermd of begeleid wonen traject hebben gevolgd. Dat traject is ‘mislukt’ omdat de begeleiding te snel is gestopt of te weinig begeleiding en dagbesteding kon worden gegeven.’ Dat zegt Clemens Blaas, bestuurslid van de Federatie Opvang. Zijn collega Artie van Tuijn, voorzitter van de RIBW Alliantie voegt daaraan toe: ‘Mensen verblijven nu nodeloos lang in beschermd wonen en opvang, wat ook weer tot wachtlijsten leidt. Met de gemeenten willen wij voor de mensen die beschermd wonen, werken aan terugkeer naar het gewone leven: wonen, werken, contact met je familie, buren en vrienden. Dat biedt houvast en voorkomt uitval van mensen die psychisch kwetsbaar zijn.’

Forse financiële impuls voor langdurige begeleiding in de Wmo

Juist aan voldoende middelen voor begeleiding ontbreekt het. Hiervoor is er vanuit het Rijk een forse structurele financiële investering nodig in de Wmo. Op dit moment zijn gemeenten voor deze extra zorgtaken nog onvoldoende gecompenseerd. Sterker nog: ze hebben bij de decentralisaties in de zorg juist te maken gehad met een bezuiniging op de middelen voor begeleiding. De woningcorporatiekoepel Aedes ondersteunt de vraag om extra middelen voor begeleiding. Aedesvoorzitter Marnix Norder gaf eerder dit jaar aan, in een gezamenlijk bericht van Aedes en Sociaal Werk Nederland, dat begeleiding van kwetsbare inwoners broodnodig is om wijken sterk en stabiel te houden. ‘Als gemeenten hiervoor te weinig middelen kunnen inzetten moet het Rijk bijspringen’, aldus Aedes.

Aan de slag

De VNG roept het kabinet op om samen met gemeenten een forse versnelling in te zetten van goedwerkende programma’s (Zoals  WeerThuis!, de Woondeals en de Taskforce Wonen en Zorg) waarbij gemeenten, corporaties en de instellingen samenwerken om de problemen terug te dringen. Haagh:  ‘De huidige ontwikkelingen staan in schril contrast met de continue boodschap van het Kabinet dat het goed gaat met de economie en dat iedere Nederlander hiervan profiteert. Laten we de mouwen opstropen en gezamenlijk de trend keren en dakloosheid terugdringen’.