Burgers gevraagd om kwaliteit kleine wateren te meten

Natuur & Milieu roept samen met de andere partijen jong en oud op om op www.vangdewatermonsters.nl een meetkit te bestellen en wateronderzoek te doen bij een watertje in de buurt. Iedereen kan meehelpen met het nationale wateronderzoek ‘Vang de watermonsters’, naar de waterkwaliteit van slootjes, vennen, beekjes en kleine plassen. Het onderzoek wordt groter dan de succesvolle pilot van vorig jaar, met bijna vier keer zoveel meetkits voor burgeronderzoekers. In totaal zijn er 15.000 kits beschikbaar. Dit om nog een veel beter beeld van de waterkwaliteit in Nederland te krijgen. De eerste editie van het citizen science onderzoek wees uit dat het op een groot aantal plekken nog niet goed gaat met de kwaliteit van kleine oppervlaktewateren in Nederland. Het onderzoek is een initiatief van Natuur & Milieu en ASN Bank. Dit jaar doen ook de Nederlandse Waterschapsbank en zeven waterschappen mee.

In Nederland monitort de overheid vooral de waterkwaliteit van grote wateren. ‘Maar de kleine vennetjes, slootjes en plasjes in de buurt, de haarvaten van het watersysteem in Nederland, vallen hier meestal niet onder. Als veel mensen door heel Nederland met dit onderzoek helpen, kunnen we informatie verzamelen over hopelijk duizenden niet-onderzochte wateren. Dit is belangrijk, omdat schoon water de basis is voor biodiversiteit in en rond het water’, aldus Rob van Tilburg, directeur Programma’s van Natuur & Milieu.

De watermonsters
Met de meetkit onderzoekt iedere deelnemer de waterkwaliteit op een paar punten. Onder meer de helderheid van het water met een zelfgemaakte ‘Secchi schijf’, het nitraatgehalte met een meetstripje uit de kit en de aanwezigheid van planten en dieren. Burgeronderzoekers maken ook foto’s om vast te leggen waar is gemeten en om de begroeiing en helling van de oever te laten zien. Op ‘Vang de watermonsters’ krijgen deelnemers op een speelse manier informatie over watermonsters. Ze krijgen ook tips over wat ze zelf aan de waterkwaliteit kunt bijdragen. Over het doorzicht, waterplanten en (water)dieren, krijgen deelnemers direct een online terugkoppeling. In het najaar publiceert Natuur & Milieu een uitgebreid rapport. Hierin zijn de resultaten van de duizenden gemeten wateren geanalyseerd en 100 locaties samen met wetenschappers van NIOO-KNAW, ter validatie van het burgeronderzoek, professioneel nagemeten. De meetgegevens kunnen tot 1 augustus ingediend worden.

Goede waterkwaliteit belangrijk voor plant en dier
Goede waterkwaliteit is ontzettend belangrijk voor de biodiversiteit. In en rond schoon water groeien veel soorten waterplanten en vinden watervogels, kikkers en insecten hun voedsel. Vissen kunnen er schuilen of paaien. Dit onderzoek is een volgende stap voor behoud en verbetering van de biodiversiteit. Roel Nozeman, expert biodiversiteit bij ASN Bank: ‘Vorig jaar hebben we aangetoond hoe nuttig en leuk dit burgeronderzoek is. Dankzij meer de deelnemers konden we in kaart brengen hoe de waterkwaliteit in de kleine wateren in Nederland is. Helaas zagen we dat veel wateren in de eigen omgeving kwetsbaar zijn. Met meer deelnemers hopen we een vollediger beeld te krijgen van de situatie in Nederland. Dat helpt om samen met de waterschappen in actie te komen.’

Vervuiling
De waterkwaliteit van de Nederlandse oppervlaktewateren staat onder druk. De belangrijkste bronnen van vervuiling die nog kunnen worden aangepakt zijn: mest en bestrijdingsmiddelen uit de landbouw en stoffen die via het rioolwater in het milieu komen zoals medicijnresten, frituurvet en verfresten. Mest en riooloverstorten hebben direct effect op de nitraatconcentratie, het doorzicht en de diversiteit aan waterleven. Met de onderzoeksgegevens kunnen onder meer de waterschappen inzetten op maatregelen om watervervuiling waar mogelijk bij de bron aan te pakken.

Deelname aan het onderzoek is volledig Corona-proof, met de anderhalve meter afstandsregel, te doen.