De toekomstige omvang en samenstelling van de bevolking van Purmerend hebben consequenties voor meerdere projecten van gemeente Purmerend.
De (financiële) consequenties van de bevolkingscijfers op deze projecten (mutaties), worden in de bij die projecten gebruikelijke rapportages voor zover van toepassing opgenomen en toegelicht.
De kracht van de prognose zit in de beschrijving van de trends die onvermijdelijk op ons af komen: vergrijzing, ontgroening, hogere sterfte, dalende beroepsbevolking en een daling van het totale inwoneraantal vanaf ongeveer 2021.
In deze cijfers is nog niet de prognose van de metropoolregio opgenomen. In die prognose staat dat er tot 2040 een behoefte is aan 260.000 extra woningen in de stadsregio Amsterdam.
Vanwege de crisis is het ritme van woningbouw van de komende jaren moeilijk te voorspellen. We zien om ons heen dat de woningbouwproductie stagneert. Gezien de (trends in de) bevolkingsprognose 2013-2028 en de prognose van de metropoolregio tot 2040, zal het college na de zomer onderzoeken hoe de woningbouw tot 2040 op een hogere productie is te brengen.
Grote demografische veranderingen op komst voor Purmerend
Tot nu toe had Purmerend al te maken met grote demografische veranderingen. Die veranderingen waren in één woord te vangen: ‘groei’. In de nabije toekomst komt er een wending in de aard van de demografische ontwikkelingen.
De belangrijkste trends zullen zijn:
• Daling van het inwoneraantal vanaf ongeveer 2021.
• Woningbouwplanning en het halen van 80.000 inwoners onzeker.
• Purmerend is niet langer een vestigingsstad.
• Aantal sterfgevallen gaat aantal geboorten overtreffen.
• Sterkere vergrijzing en ontgroening dan de rest van Nederland.
• Daling van potentiële beroepsbevolking.
• Bevolkingsomvang van de wijken wordt stabiel.
Een daling van het inwoneraantal vanaf ongeveer 2021.
De verwachting is dat Purmerend de komende 15 jaar rond de 80.000 inwoners zal blijven. In 2016 zullen we waarschijnlijk de grens passeren. Rond 2021 zal Purmerend het hoogtepunt bereiken, met ongeveer 80.350 inwoners. Daarna zet de daling in, en we komen in 2028 uit op het niveau waar we nu op zitten.
Van 1960 tot 2013 groeit de bevolking jaarlijks met gemiddeld 1.250 inwoners. Als we inzoomen op een kortere periode, namelijk de laatste vijfjaar, dan is de jaarlijkse gemiddelde toename van het aantal inwoners ongeveer 200.
Woningbouwplanning en het halen van 80.000 inwoners onzeker.
Het is onzeker of we de 80.000 inwoners grens echt gaan passeren. De precieze inwoneraantallen zijn moeilijk te voorspellen, maar de beweging -van eerst stijgen en daarna dalen- is een realistische inschatting. Mocht de woningbouw worden belemmerd doordat de economische crisis aanhoudt, dan is het aannemelijk dat we 80.000 inwoners niet halen.
Purmerend is niet langer een vestigingsstad
Dat de bevolking van Purmerend zo is gegroeid, is voor het grootste deel te danken aan mensen van buiten de stad die hier komen wonen: de vestigers. Maar het aantal vestigers gaat teruglopen. De afgelopen vijf jaar kwamen er zich gemiddeld 2.900 mensen per jaar vestigen in Purmerend. De verwachting is dat vestiging de komende jaren geleidelijk gaat dalen, tot we in 2028 op het niveau zitten van ongeveer 2.750 vestigers per jaar.
Tot nu toe overtrof aantal vestigers het aantal vertrekkers altijd, en vaak zelfs in grote mate. Het aantal mensen dat Purmerend verlaat om ergens anders te gaan wonen, is heel stabiel (het schommelt rond de 2.700 verhuizers per jaar). In de toekomst zullen vestiging en vertrek elkaar ongeveer in evenwicht houden. Er zullen dus maar weinig Purmerenders bij komen door verhuisbewegingen.
Aantal sterfgevallen gaat aantal geboorten overtreffen.
Tot nu toe was er sprake van een positieve natuurlijke aanwas: elk jaar overtrof het aantal geboorten het aantal sterfgevallen in de stad. Hier gaat verandering in komen. De verwachting is dat er in 2016 voor het eerst sprake zal zijn van een negatieve natuurlijke aanwas. Er zal vanaf dan elk jaar een stijging van het aantal sterfgevallen zijn, terwijl het aantal geboorten jaarlijks heel licht daalt.
Sterkere vergrijzing en ontgroening dan de rest van Nederland.
Het percentage 65-plussers in Purmerend is 16,8%. Dat is gelijk aan het landelijke percentage 65-plussers (ook 16,8%). Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verwacht dat dit percentage voor Nederland in 2028 zal liggen op 23,0. Voor Purmerend verwachten we een grotere stijging, namelijk naar 24,4%.
Het aantal 65-plussers gaat de komende 15 jaar stijgen van 13.361 naar 19.444. Dat is een stijging van ruim 6.000 inwoners van 65 jaar en ouder. Ook het aantal 75-plussers en 85-plussers groeit.
Tegelijkertijd met de vergrijzing krijgt de stad te maken met ontgroening. Het aandeel 0 tot 15-jarigen in de samenleving neemt in onze stad sterk af (-13,6%). In Nederland is de daling van het aantal jongeren minder sterk (-3,1%).
Daling van potentiële beroepsbevolking.
De groep 15 tot 65 jaar zal kleiner worden in Nederland (-3,4%) en in Purmerend (-7,9 %). Bevolkingsomvang van de wijken stabiel
Vanaf 1975 zijn er veel nieuwe wijken gebouwd, die allemaal zorgden voor flinke bevolkingsgroei. De bevolkingsomvang per wijk zal in de toekomst veel rustiger zijn. Er zullen nog wel wat schommelingen plaatsvinden, maar niet meer zo heftig als voorheen.
De grootste groei zal plaatsvinden in de buurt Europa van de wijk Weidevenne. Daar komen nog ruim 2.300 mensen wonen. De groei van Weidevenne in totaal is echter een stuk lager, namelijk ruim 1.200 nieuwe inwoners. Dat komt omdat er in de buurt Europa groei zal zijn, maar in de andere buurten gaat het inwoneraantal dalen.
De bevolking in Centrum gaat ook groeien, daar komen ongeveer 560 mensen bij (+13,5%). Van de 560 nieuwe toekomstige bewoners van Centrum is een groot deel 65 jaar of ouder, namelijk 310.
Brone rapport bevolkingsonderzoek 2013-2018