Ouder wordende inwoners en andere kwetsbare personen blijven zo lang mogelijk thuis wonen, leiden hun dagelijks leven en doen zo goed mogelijk mee aan de samenleving. Inwoners die dit op onderdelen niet (meer) zelfstandig kunnen, omdat zij fysieke, psychische en/of psychosociale beperkingen ervaren, ondersteund de gemeente. Hierbij wordt gekeken naar wat inwoners zelf kunnen doen, welke hulp er vanuit hun sociaal netwerk mogelijk is en welke voorliggende voorzieningen kunnen bijdragen. Wanneer dit aanbod onvoldoende oplossing biedt voor de vraag van de inwoner, dan wordt gekeken welke maatwerkondersteuning nodig is.
De maatwerkondersteuning koopt de gemeente in via aanbestedingen. Met een brief van het college wordt over de komende aanbesteding voor maatwerkondersteuning geïnformeerd. Het gaat om het inkopen van de voorzieningen hulp bij het huishouden, ambulante begeleiding, (vervoer naar) dagbesteding en kortdurend verblijf, met een beoogde contractgunning per januari 2026. We kopen deze ondersteuning in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in.
Regio Zaanstreek-Waterland
Demografische ontwikkelingen, de ontwikkelingen in de zorg en de (altijd) beperkt beschikbare middelen stellen gemeenten voor grote uitdagingen. Gezocht wordt naar mogelijkheden om in het maatschappelijk domein te mee te bewegen zodat uitvoering en bekostiging van het wettelijk systeem houdbaar blijft. De gemeenten in de regio Zaanstreek-Waterland bundelen daarom de krachten en slaan de handen ineen om de Wmo ondersteuning gezamenlijk in te kopen.
Inspanningsgerichte werkwijze
De Wmo stelt dat gemeenten passende ondersteuning aan inwoners moeten bieden. Hierbij is het van belang dat het voor inwoners voldoende duidelijk is hoeveel zorg (uitgedrukt in tijd) zij krijgen. De nieuwe inkoopronde is dan ook gebaseerd op het principe van een inspanningsgerichte werkwijze (indiceren, toekennen en bekostigen), waarbij zorgaanbieders betaald krijgen voor de tijd die aan zorg wordt ingezet voor de inwoner.
De gemeenten Edam-Volendam en Purmerend hebben de inspanningsgerichte werkwijze ook in de vorige inkoopronde gehanteerd. De gemeenten Landsmeer, Oostzaan, Waterland, Wormerland en Zaanstad hebben in de vorige inkoopronde gekozen voor een resultaatgerichte werkwijze in de verstrekking en bekostiging van maatwerkondersteuning. Voor hen betekent de nieuwe inkoopronde een overgang naar een andere werkwijze.
Inzet leidt tot resultaat voor inwoners
Het inzetten van Wmo maatwerkondersteuning draagt bij aan resultaten die inwoners kunnen behalen, aan het oplossen van een vraag. Resultaten betreffen het zelfstandig wonen, het hebben van daginvulling, het hebben van een schoon en leefbaar huis en het kunnen blijven zorgen voor anderen (mantelzorg). Het betrekken van resultaat in de opdracht aan de aanbieders, zorgt voor focus op de inwoner en zijn vraag en stimuleert innovatie om te doen wat nodig is voor de inwoner. Het ondersteuningsplan dat de aanbieder opstelt met de inwoner is gebaseerd op de doelen en resultaten die de inwoner heeft opgesteld met de Wmo indicatiesteller (vanuit loket/wijkteam/sociaal team). Dit faciliteert de cliënt en mantelzorgers in het regievoeren op de zorg, en maakt het gesprek over resultaatsturing op individueel niveau mogelijk.
Uitgangspunten
Met de nieuwe inkoopronde beoogt de gemeente om de Wmo ondersteuning duurzaam beschikbaar en toegankelijk te kunnen blijven houden voor onze kwetsbare inwoners. Dit vraagt om een transformatie die niet alleen is ingegeven door maatschappelijke ontwikkelingen, maar ook door budgettaire en personele beperkingen.
Het is niet houdbaar om iedereen de benodigde hulp te geven zonder het systeem aan te passen. De gemeente kan die transformatie niet alleen op zich nemen. Samen met de zorgaanbieders wil gemeente in partnerschap de ombuigingsstrategie vormgeven om een manier van uitvoeren te ontwikkelen die op lange termijn houdbaar is.
De uitgangspunten voor de inkoop Wmo maatwerkondersteuning 2026 zijn:
-
De cliënt staat centraal en heeft zoveel mogelijk de controle;
-
De zelfredzaamheid en de hulp vanuit het sociale netwerk van cliënten wordt zoveel mogelijk vergroot;
-
Zorg wordt zoveel mogelijk in nabijheid geleverd;
-
Inwoners hebben keuzevrijheid van ondersteuning;
-
Er wordt in partnerschap samengewerkt aan ontwikkelingen en innovaties in het (zorg)aanbod;
-
Er wordt gewerkt vanuit en geïnvesteerd in vertrouwen;
-
Er wordt ingezet op duurzame relaties;
-
Sturing vindt plaats op kwaliteit, resultaat, continuïteit en tijdsinzet;
-
Lage administratieve lasten is de norm;
-
De missie is om de beweging te maken naar positieve gezondheid;
-
Uitgangspunt zijn de beschikbare financiële middelen;
-
Er wordt geïnvesteerd in kansengelijkheid;
-
Er wordt een bijdrage gevraagd aan de social return on investment (SROI) doelstelling;
-
De financieringsvorm is inspanningsgericht.
Daarnaast zijn belangrijke punten van doorontwikkeling: sturing op kwaliteit, continuïteit en tijdsinzet van de ondersteuning waarbij de cliënt centraal staat en ontwikkelingen en innovaties in het (zorg)aanbod.
Deze punten worden verder uitgewerkt in het Programma van Eisen en hiertoe worden ook nog marktconsultaties georganiseerd met aanbieders.
Tot slot
Alle gemeenteraden in Zaanstreek-Waterland worden geïnformeerd door de colleges middels deze brief.
In de gemeente Zaanstad is sprake van een aangescherpt beleid; daar wordt de raad om een zienswijze gevraagd.