Wethouder Mario Hegger heeft in een memo een overzicht gegeven van het aanbod van steunmaatregelen om armoede en de gevolgen daarvan te verminderen.
‘We willen het liefst dat alle inwoners van de gemeente Purmerend meedoen in de samenleving, gezond en gelukkig zijn, voldoende inkomen hebben om van te leven en zelfredzaam zijn, zonder
‘problematische schulden’. De realiteit is anders. Sommige inwoners hebben door verschillende oorzaken (langdurig) een laag inkomen en/of komen in (problematische) schuldensituaties terecht.
De huidige economische situatie draagt hier niet aan bij. Hoge inflatie en hoge energieprijzen hebben invloed op het besteedbaar inkomen. Mensen die eerst nog rond konden komen, lukt dat nu niet meer. En voor minima, komt dit alles nog harder aan.’ Dat zijn de openingswoorden van de wethouder boven zijn memo.
Naar aanleiding van veel vragen van raadsleden wordt door het memo een overzicht gegeven over dit onderwerp. Met deze memo wordt de raad meer zicht geven op het gemeentelijk aanbod om (de gevolgen van) armoede te verminderen en hulp te bieden aan inwoners (en ondernemers) met geldzorgen of schulden.
Inkomensondersteunende regelingen
De gemeente Purmerend vindt het belangrijk om daar waar nodig mensen met (geld)zorgen te helpen en biedt daarvoor verschillende gemeentelijke inkomensondersteunende regelingen, waar inwoners
gebruik van kunnen make. Waar mogelijk streven we naar maatwerk in het aanbod. Ook daarvoor zijn er verschillende vormen van ondersteuning die ingezet kunnen worden. In de afbeelding staan overzichtelijk de regelingen en hulp die geboden wordt door de gemeente.
Ketenpartners
Bij de uitvoering wordt nauw samengewerkt met ketenpartners. Denk bijvoorbeeld aan: Clup Welzijn, Spurd, WelzijnWonenPlus, Caritas, Humanitas, SchuldHulpMaatje, Vluchtelingenwerk, OverRood, de
Voedselbank en nog vele andere partijen. Zij vormen een belangrijke schakel in het hulpaanbod. Om het overzichtelijk te houden, is het overzicht beperkt tot wat de gemeente zelf aanbiedt en uitvoert. Die worden kort toegelicht.
-
Verminderen (gevolgen van) armoede
o MeerDoen-regelingen
o Aanvullende overige gemeentelijke regelingen
-
Hulp bij geldzorgen en schulden
o Preventie en vroegtijdige hulp
o Hulp bij schulden
-
Lopende projecten
Verminderen (gevolgen van) armoede
Minimaregelingen (w.o. MeerDoen)
De Minimaregelingen zijn specifiek bedoeld om inwoners met een laag inkomen te ondersteunen. Meedoen in de maatschappij is een belangrijk uitgangspunt en een goede gezondheid is daarbij ook van belang. In het gemeentelijk armoedebeleid is opgenomen dat het belangrijk is kinderen mee kunnen doen.
Regelingen voor kinderen
Er zijn daarom specifieke regelingen voor kinderen, om hen mee te laten doen aan schoolactiviteiten(max. van € 200 per kind/jaar). Of als zij een laptop, computer, fiets voor school nodig hebben.
Via het Jeugdfonds Sport & Cultuur kunnen kinderen sporten en meedoen aan culturele activiteiten. De maximum vergoeding is € 425 per kind/jaar. Ook worden de volledige kosten vergoed voor kinderen om het A-zwemdiploma te behalen. Belangrijk in een waterrijk land, maar ook omdat kinderen dan mee kunnen doen aan activiteiten in – en op het water.
Regelingen voor volwassenen
Voor volwassenen zijn er mogelijkheden om deel te nemen aan een collectieve ziektekostenverzekeringvan Zilveren Kruis of Univé. Een goede zorgverzekering voorkomt dat mensen zorg mijden vanuit kosten overwegingen. Om de premie betaalbaar te houden draagt de gemeente bij in de kosten van de aanvullende verzekering. Dit bedrag wordt rechtstreeks betaald aan Zilveren Kruis en Univé en door Zilveren Kruis en Univé als korting doorberekend aan de verzekerde/inwoner. Voor beide verzekeringen geldt dat de inwoner geaccepteerd wordt zonder medische keuring. Daarnaast is er een regeling om in aanmerking te komen voor een vergoeding bij hoge zorgkosten (compensatie wettelijk eigen risico), als meer dan € 200 van het eigen risico is verbruikt. Voor volwassenen kan daarnaast een vergoeding worden aangevraagd van max. € 100 per persoon per jaar, voor sportieve en culturele activiteiten en een vast internetabonnement.
Aanvullende overige gemeentelijke regelingen
Er zijn naast de Minimaregelingen, een aantal andere regelingen waar inwoners een beroep op kunnendoen als zij een laag inkomen hebben. De voorwaarden, kunnen van elkaar verschillen. Dat is mede afhankelijk van wetgeving en aanvullend gemeentelijk beleid en -regelgeving, daar waar de wet dat toelaat.
Bijdrage peuteropvang
Ouders met een laag inkomen kunnen peuters van 2 of 3 jaar, twee dagdelen per week naar de peuterspeelzaal brengen. Met de regeling hoeven de ouders de ouderbijdrage voor de peuterspeelzaal niet zelf te betalen.
Kwijtschelding gemeentelijke belastingen
Een inwoner (huishouden) met een inkomen op bijstandsniveau (en bijna geen spaargeld of bezit), kan een aanvraag indienen voor kwijtschelding van de afvalstoffenheffing. Vanuit landelijke wet- en
regelgeving komen inwoners in aanmerking met een inkomen tot 90% van de bijstandsnorm.
Gemeenten kunnen deze grens tot maximaal 100% oprekken, wat de gemeente Purmerend ook heeft gedaan.
Individuele inkomens toeslag
Inwoners die langere tijd (60 maanden) een bijstandsuitkering ontvangen of een ander laag inkomen hebben (zonder zicht op inkomensverbetering), kunnen in aanmerking komen voor een jaarlijkse toeslag in aanvulling op het inkomen. De toeslag is bedoeld voor uitgaven zoals een nieuwe koelkast of wasmachine of (onverwachte) rekeningen.
Bijzondere bijstand
Inwoners met een laag inkomen kunnen een beroep doen op ‘Bijzondere bijstand’ als kosten wordengemaakt die de inwoner niet kan betalen en die nergens anders vergoed worden. Dit kan bijvoorbeeld komen door bijzondere omstandigheden. Het is afhankelijk van de persoonlijke situatie of een omstandigheid bijzonder is. De gemeente onderzoekt bij elke aanvraag of de uitgaven waarvoor bijstand wordt gevraagd, daadwerkelijk bijzonder zijn.
Studietoeslag
Studenten met een structurele medische beperking kunnen soms minder goed hun opleiding combineren met werk. De studietoeslag is bedoeld om te voorkomen dat zij hierdoor vaker en meermoeten lenen dan studenten die naast hun opleiding wel kunnen werken.
Tegemoetkoming eigen bijdrage Kinderopvangtoeslag
De belastingdienst betaalt een tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang. Ouders betalen ookeen deel, de z.g. eigen bijdrage. Een tegemoetkoming van de eigen bijdrage kan worden aangevraagd als een inwoner vanuit de bijstand weer aan het werk gaat, een studie of een inburgeringstraject volgt en gebruik maakt van kinderopvang.
Hulp bij geldzorgen en schulden
Om te voorkomen dat inwoners in financiële problemen komen en er problematische schulden ontstaan, wordt volop ingezet op preventie door educatie en vroegtijdige hulp. Als schulden zijn
ontstaan wordt een maatwerktraject aangeboden. Inwoners met vragen of geldzorgen kunnen terecht bij het team Schulddienstverlening (SDV). Dat kan telefonisch, maar inwoners kunnen ook zonder afspraak binnenlopen en een gesprek hebben met een consulent van SDV.
Educatie
Voortgezet onderwijs
Als kinderen 18 jaar worden, verandert er veel. Zij worden (financieel) verantwoordelijk voor alles wat zij doen of laten, en moeten een zorgverzekering afsluiten. Maar zij kunnen zich bijvoorbeeld ook inschrijven voor een sociale-huurwoning, zelf abonnementen en contracten afsluiten of een betaal- of spaarrekening openen bij een bank. Er worden jaarlijks gastlessen gegeven aan leerlingen in het voortgezet en middelbaar onderwijs. Gemeentelijke preventieconsulenten zijn speciaal getraind om aansluiting te vinden bij de leefwereld van jeugdigen en het geven voorlichting.
Basis onderwijs
Aan alle scholen in het primair onderwijs wordt de ‘Leskist Kansrijk’ aangeboden. Deze leskist “doorbreekt de cirkel van armoede”, en is speciaal ontwikkeld voor kinderen in groep 7 en 8 (bovenbouw). Doel is om het onderwerp armoede op een toegankelijke en laagdrempelige manier bespreekbaar te maken Jaarlijks wordt ook de interactieve voorstelling ‘Rijk in je hart’ gegeven op basisscholen. Het is een leuke en leerzame manier om kinderen te leren om te gaan met geld.
Vroegtijdige hulp
Vroegsignalering
Per 1 januari 2021 is in de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening (WGS) een wijziging opgenomen.
Vroegsignalering is een wettelijke taak. Gegevens mogen worden uitgewisseld, met als doel te voorkomen dat inwoners in een problematische schuldsituatie terecht komen. Na ontvangst van een vroegsignaal pakt een consulent van het team Schulddienstverlening het signaal op en biedt de inwoner hulp.
De volgende organisaties melden in een vroeg stadium betalingsachterstanden van inwoners
-
Woningcorporaties Wooncompagnie, Intermaris, Rochdale en particuliere verhuur
-
Zorgverzekeraars: Zilveren Kruis Achmea, VGZ, Menzis
-
CAK
-
Stadsverwarming Purmerend
-
Energieleveranciers
-
Team belastingen van de gemeente
-
Waterbedrijf PWN
Maatwerk budget en Herfinanciering
Het maatwerkbudget kan worden ingezet in een situatie waar een snelle interventie noodzakelijk is om grotere problemen te voorkomen. Het gaat dan om niet al te hoge bedragen (max. € 1.000), die als gift of als lening worden verstrekt.
Bij een herfinanciering worden de schulden van de inwoner, door het verstrekken van een lening (via de kredietbank Nederland), in één keer volledig terugbetaald aan de schuldeisers. De gemeente geeft hiertoe opdracht aan de kredietbank. De inwoner heeft na het verstrekken van de lening nog éénaflosverplichting. De inwoner moet de lening binnen de afgesproken termijn geheel terugbetalen.
Voor beiden (maatwerkbudget en herfinanciering) geldt dat er nog geen sprake is van een problematische schulden situatie.
Schuldhulproute / Geldfit.nl
De Nederlandse Schuldhulproute (NSR) is een publiek-private samenwerking van bedrijven, gemeenten, (hulp)interventies en andere samenwerkingspartners. Gemeente Purmerend is hierbij aangesloten. Samen wordt gewerkt aan een financieel gezond Nederland, door mensen eerder te vinden, te bereiken en te leiden naar passende tools, informatie of hulp.
De NSR biedt één centrale route naar financiële gezondheid: Geldfit. Via de website geldfit.nl ontdekken mensen anoniem en gratis welke stap zij kunnen zetten om weer grip te krijgen op hun geldzaken. Geldfit bevat de complete sociale kaart van Nederland met lokale en landelijke (hulp)initiatieven, waaronder die van Purmerend. Iedere situatie is uniek, dus iedereen maakt een eigen ‘reis’ door het platform naar passende hulp, bijvoorbeeld: hulp van organisaties als Humanitas, SchuldHulpMaatje en OverRood. Maar ook kan worden doorverwezen naar ons eigen Ondernemersloket en het team Schulddienstverlening, of naar de sociale raadslieden en maatschappelijk werk van Clup Welzijn. Ook kunnen inwoners bellen naar Geldfit via 0800-8115 voor een persoonlijk advies.
Bespaarhelden
De ‘Bespaarheld’ is een intensieve interventie die kan worden ingezet voor inwoners, die door het team van Schulddienstverlening worden begeleid bij het oplossen van dreigende of problematische schulden. De Bespaarheld zorgt voor besparingen op de vaste lasten, zoals:
-
Abonnementen (krant, sport, kansspelen etc.)
-
Energie & gas
-
Televisie, internet en bellen
-
Huis- en autoverzekeringen
-
Mobiele contracten
-
Woonlasten, bij koopwoningen
De inwoner krijgt hierdoor inzicht in de vaste lasten en onderneemt (onder begeleiding) actie om de vaste lasten te verminderen. De eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid wordt versterkt.
Budgetcoaching
Inwoners kunnen hulp vragen aan de ‘budgetcoach’ om te leren goed en verantwoord om te gaan met geld. Een budgetcoach is een adviseur voor iedereen die het zicht op zijn financiële huishouding kwijt is.
De coach help bij het in evenwicht brengen en houden van de inkomsten en uitgaven. En adviseert hoe de inwoner een goede thuisadministratie opzet.
Budgetbeheer
Inwoners kunnen een verzoek doen bij team Schulddienstverlening tot het beheer van hun geld: budgetbeheer. Budgetbeheer betekent dat het geld voor de inwoner wordt beheerd en rekeningen voor de inwoner worden betaald. Het is bedoeld om schulden te voorkomen of om ervoor te zorgen dat schulden niet groter worden. In een budgetplan worden de vaste lasten opgenomen. Bijvoorbeeld huur, gas, water, licht en verzekeringen. Deze worden via budgetbeheer betaald. De inwoner blijft zelf verantwoordelijk voor de eigen administratie. Budgetbeheer is meestal tijdelijk. Het stopt zodra de geldzaken weer op orde zijn.
Hulp bij (problematische) schulden
Inwoners
Als de schuldenproblematiek dusdanig groot is, dan kan een schuldhulpverleningstraject worden gestart. De gemeente Purmerend biedt voor inwoners twee vormen aan voor het oplossen van problematische schulden: schuldbemiddeling of een saneringskrediet.
Samen met de inwoner maakt de consulent van het team SDV een plan. In dit plan staat hoe de schulden worden aangepakt, via welke vorm: bemiddeling of sanering. Maar ook welke hulp verder wordt ingezet, bijvoorbeeld budgetcoaching, budgetbeheer, bespaarheld. Deze instrumenten kunnen dus ook worden ingezet bij problematische schulden. Deze trajecten zijn intensief voor de inwoner en duren over het algemeen drie jaar, nadat de schuldeisers akkoord zijn gegaan met het voorstel om de schulden (deels) af te lossen. Gedurende het hele traject wordt de inwoner begeleid door de consulent van SDV.
Ondernemers
Ondernemers met geldzorgen kunnen voor al hun vragen en hulp terecht bij het Ondernemersloket.
Het Ondernemersloket en het team SDV werken nauw met elkaar samen in het bieden van hulp aan ondernemers met schulden.
In gesprekken wordt geïnventariseerd welke problemen er zijn en wat nodig is om tot passende oplossingen te komen. Bijvoorbeeld hulp bij het op orde brengen van de administratie, het maken van een bedrijfsplan, een onderzoek naar de levensvatbaarheid van een onderneming, ondersteuning en advies bij het ontwikkelen van (financiële) kennis en vaardigheden of het aanvragen van een faillissement.
Ook kan hulp worden geboden als zelfstandige ondernemers (tijdelijk) weinig inkomen hebben, dan kunnen zij op basis van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) een Bbz-uitkering aanvragen.
Ook kan schuldbemiddeling worden ingezet. Dit kan bij het voortzetten van de onderneming, als er voldoende inkomen is. Als dat niet het geval is dan kan een schuldbemiddelingstraject worden opgestart.
Lopende projecten
Naast het reguliere aanbod aan hulp en dienstverlening, is een aantal lopende projecten en onderzoeken. Gemeenschappelijke factor is dat dit allemaal projecten zijn, gericht op het verminderen van de gevolgen van armoede. Voor twee projecten ontvangt de gemeente geld van het Rijk om deze te kunnen uitvoeren:
-
De energietoeslag (zie raadsmemo kenmerk 1576505, d.d. 17-10-2022)
-
Energiearmoede, verstrekken energiebesparende producten (zie raadsmemo kenmerk 1574804, d.d. 13-9-2022)