De gemeenteraad heeft onlangs door middel van een raadsbreed aangenomen motie het college verzocht om behoud van (de gevel van) Tramplein 9 en de huidige karakteristieke en beeldbepalende situatie. Voorts onderzoek te doen naar de wenselijkheid om (de gevel van) Tramplein 8 & 9 aan te wijzen als gemeentelijk monument.
In een voortgangsbericht geeft het college de stand van zaken m.b.t. de uitvoering van deze motie aan.
Tramplein 8
Tramplein 8 (links foto), ook bekend als de ‘Amsterdamsche Poort’, is in het derde kwart van de negentiende eeuw gebouwd als hotel-café-restaurant met stalhouderij. Het pand is door de gemeente in het verleden al twee keer eerder beoordeeld op monumentale waarden. Dit is gebeurd aan de hand van vijf criteria, t.w. gaafheid (oorspronkelijkheid), architectuurhistorische waarde, cultuurhistorische waarde, stedenbouwkundige waarde en zeldzaamheidswaarde.
ln de ‘lnventarisatie ten behoeve van de gemeentelijke monumentenlijst’ is geoordeeld dat het pand onvoldoende scoort c.q. kwaliteit bezit om voor plaatsing op de gemeentelijke monumentenlijst in aanmerking te laten komen. ln 2009, in het kader van de uitbreiding van de gemeentelijke monumentenlijst, is het pand nogmaals beschouwd en is wederom geoordeeld dat het niet monumentwaardig is.
Gelet hierop heeft het college het voornemen voor Tramplein 8 niet nogmaals advies te over het aspect ‘monumentwaardxigheid’.
Dat staat overigens los van het feit, dat het college er verheugd over is dat dit – voor Purmerend markante – gebouw behouden gebleven is en bovendien enkele jaren geleden zelfs nog is gerenoveerd. Het pand is nu o.m. in gebruik bij Amsterdam City Tours.
Tramplein 9
Tramplein 9 (foto rechts) is gebouwd rond 1864 en is vanaf de oprichting altijd in gebruik geweest als logemen/restaurant. ln de jaren ’70 van de negentiende eeuw kreeg het pand de naam ‘Bellevue’.
Vanaf eind jaren ’80 van de vorige eeuw tot 2013 was het pand in gebruik bij Sichuan Food Purmerend. Daartoe was het pand destijds aan de buitenzijde aangepast in oosterse stijl, o.m. met Chinese toegangsluifel en ornamenten en reclame-uitingen. Het verbaast het college niet, dat het pand zodoende in de achterliggende periode geen onderdeel heeft uitgemaakt van enige inventarisatie op monumentale status. Nadat de horecavoorziening in 2013 is gestopt, zijn de oosterse elementen verwijderd. Daar komt nog bij, dat rond die periode ook het Tramplein en de omgeving zèlf ingrijpend zijn heringericht. Dus zowel het pand als de setting, waarin het gebouw nu staat, zijn onmiskenbaar en zeer recent gewijzigd.
De vraag, of Tramplein 9 (geheel of gedeeltelijk) monumentwaardig is, is niet eerder expliciet beantwoord. Daarom wil het college over deze vraag extern een deskundige-advies.
Bouwplan Intermaris
Het bouwplan van lntermaris voldoet niet aan het bestemmingsplan in verband met een overschrijding van de maximale bouwhoogte. Het bestemmingsplan staat een afwijking van dit bestemmingsplan toe voor ten hoogste één bouwlaag. Voor een verdergaande afwijking zal een nieuw bestemmingsplan vastgesteld moeten worden en daar heeft de raad de beslissende hand in.
Tramplein 9 is aangeduid als ‘pand met goede beeldkwaliteit’ (licht groen) en vallend binnen de accolade ‘behoud/renovatie’. Bij ontwikkelinitiatieven voor de binnenstad neemt het college deze kwalificatie als uitgangspunt, waarvan initiatiefnemer (uitsluitend) met goede redenen en mits afdoende onderbouwd kan afwijken. ln dat verband is relevant, dat in het bestemmingsplan ‘een sloopvergunningregime’ is opgenomen, op basis waarvan het college een omgevingsvergunning voor de activiteit slopen kan weigeren.
Standpunt lntermaris
Behoud en/of renovatie stuit op financiële bezwaren. Het pand is op dit moment bouwkundig niet geschikt om woningen in te creëren. Met het doorvoeren van de recente volkshuisvestingsmaatregelen is de taak van woningcorporaties beperkt tot (uitsluitend) het bouwen, verhuren of beheren van sociale huurwoningen voor mensen met lage inkomens. De huidige wet- en regelgeving verbiedt lntermaris een investering te doen, zoals hier nodig is. Het enige wat de wet haar toestaat, is het realiseren van sociale huunrvoningen. Dit is in het huidige pand financieel niet haalbaar.
Leegstand en verloedering pand dreigt verkoop onrealistisch
Zolang lntermaris Tramplein 9 niet kan gebruiken én niet kan slopen, blijft het pand leeg staan. Er zal geen onderhoud plaatsvinden, waardoor de toestand van het pand alleen maar zal verslechteren. Een slecht onderhouden pand met dichtgetimmerde ramen levert zeker geen positieve bijdrage aan (het aanzien van) het Tramplein.
lntermaris kan het pand in theorie verkopen, maar zij verwacht dat het lastig wordt hiervoor een partij te vinden. Intermaris heeft aangegeven dat met aankoop en renovatie van dit pand ongeveer € 1,8 miljoen aan de orde is. Dit is ongeveer 1,5 maal de prijs van nieuwbouw. lntermaris heeft het pand in 2009 gekocht in de wetenschap dat er destijds geen beperkingen ten aanzien van monumentale bescherming voor golden. Mocht het pand aangewezen worden als monument en sloop en nieuwbouw onmogelijk gemaakt worden, dan staat naar het oordeel van lntermaris de weg vrij om vergoeding van de financiële schade te claimen bij de gemeente die als gevolg van dit besluit veroorzaakt wordt. lntermaris heeft al aangegeven dat zij in ieder geval in bezwaar en beroep zal gaan tegen de eventuele aanwijzing als monument.
Mounumentwaardigheid panden niet zeker
Het kan zijn, dat Tramplein 9 – evenals Tramplein 8 – niet monumentwaardig is. Daarom en gelet op het vorenstaande heeft het college ook behoefte aan antwoord op de vraag, in hoeverre Tramplein 9 (geheel of gedeeltelijk) behoudenswaardig is. Ook over deze tweede vraag wil het college dus extern een deskundige-advies vragen.
Naast oog voor goede invulling in het kader van cultuurhistorische en ruimtelijke en beeldbepalende waarden, het straat- en bebouwingsbeeld is het daarnaast ook van belang, dat voor het pand Tramplein 9 een nuttige gebruik daadwerkelijk mogelijk is.
Resumerend wil het college voor het antwoord op deze vragen in overleg treden met een (externe) deskundige, die voldoende specifieke deskundigheid heeft op het gebied van ruimtelijke kwaliteit om daarover in al z’n aspecten te kunnen adviseren. Het is de bedoeling, dat het college aan de hand van deze externe advisering en na betrokken partijen opnieuw te hebben gehoord, een voorlopige beslissing neemt en dat daarover vervolgens eerst aan uw raad c.q. commissie SOB om advies gevraagd wordt alvorens een definitief besluit te nemen.