Nationaal wateronderzoek naar waterkwaliteit slootjes en plassen van start

Vanaf 10 juni kan iedereen weer meedoen met het nationale wateronderzoek ‘Vang de Watermonsters’, naar de waterkwaliteit van slootjes, vennen, beekjes en kleine plassen. Dit jaar kunnen nog meer mensen meedoen dan in 2019 en 2020. Deelnemers ontvangen dit jaar een online meetkit waarmee ze in hun direct omgeving aan de slag kunnen en voor amateurwetenschappers is een aparte uitgebreidere meetkit ontwikkeld. Hierdoor krijgen de organisatoren van het citizen science onderzoek een nog beter beeld van de waterkwaliteit in Nederland. De eerste twee edities van het onderzoek wezen uit dat het op een groot aantal plekken nog niet goed gaat met de kwaliteit van kleine oppervlaktewateren in Nederland. Het onderzoek is een initiatief van Natuur & Milieu, ASN Bank en tien waterschappen en vindt dit jaar voor de derde keer plaats.

Natuur & Milieu en de samenwerkende partijen roepen jong en oud op om de meetkit te bestellen en wateronderzoek te doen bij een watertje in de buurt. Dat is hard nodig. In Nederland monitort de overheid vooral de waterkwaliteit van grote wateren. Over de waterkwaliteit van vennetjes, slootjes en plasjes in de buurt, de haarvaten van het watersysteem in Nederland, is minder bekend, omdat dit niet wordt onderzocht. Vang de Watermonsters brengt hier verandering in. ‘Als opnieuw veel mensen door heel Nederland meedoen met dit onderzoek, verzamelen we nuttige informatie over duizenden kleine wateren. Voorgaande jaren bleken veel gezinnen met kinderen plezier te beleven aan het samen onderzoek doen naar slootjes in de buurt. Ik roep iedereen op om dit jaar mee te doen’, aldus Dorien Ackerman, directeur Campagnes van Natuur & Milieu.

Wat ga je doen als burgeronderzoeker?

Met een duidelijk stappenplan gaan de burgeronderzoekers aan de slag. Gevraagd wordt om de helderheid en de diepte van het water te meten met een zelfgemaakte Secchi-schijf, een soort van ronde schijf die wordt bevestigd aan een draad. Daarnaast vragen we de bedekking van verschillende soorten waterplanten (onderwater-, drijfblad-, oeverplanten, kroos en algen) en welke dieren in en rondom het water zoals insecten, vogels, vissen en waterdiertjes er te zien zijn. Een digitale flora en faunakaart helpt hierbij. Al deze resultaten voeren deelnemers in via de mobiele website op de telefoon, waarna ze een terugkoppeling via de mail ontvangen. Wie meer wil doen, kan als alle gegevens zijn ingevoerd een super-kit aanvragen. Ook amateurwetenschappers gaan met deze superkit aan de slag. Zij helpen onder andere met het meten van nitraat en fosfaat door watermonsters op te sturen, die geanalyseerd worden bij het laboratorium van het NIOO-KNAW. Meedoen kan tot 15 augustus.

Resultaten

Net als in de voorgaande jaren publiceert Natuur & Milieu de resultaten in het najaar. Per gebiedstype, natuur, agrarisch of bebouwd gebied, analyseren we de resultaten. Met het onderzoek willen de organisatoren dit jaar ook een aantal plekken identificeren waar de waterkwaliteit beter is. Vervolgens wordt gekeken waarom de waterkwaliteit hier beter is en wat we hier van kunnen leren voor de andere plekken.

Gezond water van levensbelang voor de biodiversiteit

Dit jaar vragen we de burgeronderzoekers ook te kijken naar al het leven in en rond de sloot of plas. Waterdiertjes, insecten en bepaalde planten geven veel informatie over de waterkwaliteit. Roel Nozeman, expert biodiversiteit bij ASN Bank: ‘Goede waterkwaliteit is ontzettend belangrijk voor de biodiversiteit. In en rond schoon water groeien veel soorten waterplanten en vinden watervogels, kikkers en insecten hun voedsel. Vissen kunnen er schuilen of paaien. Dit onderzoek is een volgende stap om de waterkwaliteit te verbeteren en dat is noodzakelijk voor behoud en verbetering van de biodiversiteit.’

We staan voor een enorme opgave

De waterkwaliteit van de Nederlandse oppervlaktewateren staat onder druk. De belangrijkste bronnen van vervuiling die moeten worden aangepakt zijn: mest en bestrijdingsmiddelen uit de landbouw en stoffen die via het rioolwater in het milieu komen zoals medicijnresten, frituurvet en verfresten. Mest en riooloverstorten hebben direct effect op de nitraatconcentratie, het doorzicht en de diversiteit aan waterleven. Sander Mager, bestuurslid bij de Unie van Waterschappen: ‘De resultaten van het onderzoek vorig jaar lieten al zien dat we nog een enorme opgave voor de boeg hebben. De waterschappen hebben de afgelopen jaren al veel geïnvesteerd in het verbeteren van de waterkwaliteit. Dit heeft nog niet overal effect. Heel actief zoeken we de samenwerking met alle partners die nodig zijn om samen de waterkwaliteit verder te verbeteren. Met een stevige aanpak aan de bron om vervuiling te voorkomen, want wat er aan vervuiling niet in gaat, hoeven wij er ook niet uit te halen.’

Doe ook mee aan het onderzoek klik HIER