In 2015 zal de jeugdzorg onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten zijn. Nu ligt de verantwoordelijkheid nog bij de provincies. In de bestuursperiode 2014 – 2018 zullen de provincies de verantwoordelijkheden overhevelen naar de gemeenten. Deze stelselwijziging is vooral een kans om het systeem van jeugdzorg te verbeteren.
Erik Gerritsen, voorzitter van de agglomeratie Jeugdzorg Amsterdam, gaf tijdens een atriumlezing over jeugdzorg in Den Haag aan dat het nu “werken in een ziek systeem” is. “We produceren meer zieke kinderen dan nodig “ aldus Gerritsen. Verder zei Gerritsen dat het systeem, dat na dertig jaar kapot is gereorganiseerd, toe is aan vernieuwing. De overheveling van de jeugdzorg naar de gemeenten biedt kansen maar heeft ook valkuilen. Hoogleraar pedagogiek Micha de Winter geeft aan dat de discussie te veel gaat over de vorm en te weinig over de inhoud. Hij mist een stevig inhoudelijk concept.
Leer van fouten in het verleden
“Bij het overhevelen van de jeugdzorg is het zaak om van de gemaakte fouten in het verleden te leren,” vindt Stadspartij-raadslid Bert Meulenberg (foto). “Zet niet voor ieder probleem een aparte hulpverlener in. Maak gebruik van een gezinsmanager per gezin, ook als er meerdere problemen in één gezin spelen. Het komt nu nog regelmatig voor dat er meerdere hulpverleners bezig zijn om één probleemgeval te begeleiden. Het gevolg is dat de hulpverleners vaak van elkaar niet weten wie wat doet. Het inzetten van een gezinsmanager kan dit probleem tot nul reduceren. Als er dan een specialist moet worden ingeschakeld, gebeurt dat onder de verantwoording van de gezinsmanager. Deze houdt het dossier onder zijn beheer en heeft in alles de eindverantwoordeijkheid.”
Gezinsmanagers
In Amsterdam worden met oog op de toekomst 700 gezinsmanagers opgeleid. “Of jeugdzorg in de huidige vorm wordt voorgezet als de gemeente jeugdzorg gaat beheren is niet belangrijk. De nu in opleiding zijnde gezinsmanagers zijn beschikbaar als de jeugdzorg onder de verantwoording komt van de gemeenten. Dat is van groot belang voor de kinderen, die daarop zijn aangewezen.” In het rapport “Van Klein naar Groot” van de ‘Commissie Zorg om Jeugd’ geeft Rene Paas aan dat Centra voor Jeugd en Gezin alleen zin hebben als er achter de voordeur de versnippering en verkokering wordt aangepakt. Deze commissie pleit voor het in leven roepen van een pedagogische huisarts. Verder word in het rapport aangegeven dat gemeenten verantwoordelijk moeten worden voor het budget van gespecialiseerde zorg. Koppeling van preventies moet resultaatverhogen werken zodat dit direct doorwerkt in de portemonnee van de gemeenten.
Bestuurslagen en geldstromen
Momenteel zijn drie bestuurslagen actief in de jeugdzorg. “Het verminderen van het aantal bestuurslagen moet de druk op het speelveld verminderen. Ook het aantal geldstromen moet worden aangepakt. Bij dit alles is het zaak dat de bescherming van het kind, tegen zichzelf maar ook tegen ouderen, centraal blijft staan. Het is van groot belang dat gemeenten zich nu al verdiepen in wat er over enkele jaren op hun afkomt. Zeker voor kleinere gemeenten zal het zaak zijn om samenwerking te zoeken. Het is voor een kleine gemeente ondoenlijk om alles zelf te gaan uitvoeren. Op de atriumlezing in Den Haag werd een ondergrens genoemd van gemeenten met 100.000 inwoners. Vanaf dat aantal is het haalbaar om de uitvoering zelf ter hand te nemen volgens de experts.”
Samenwerkingsverbanden
Uitgaande dat Purmerend ongeveer 80.000 inwoners telt zal er een keuze moeten worden gemaakt. Een samenwerkingsverband aangaan met één of meer omliggende gemeenten of gebruik maken van de al reeds bestaande samenwerkingsverbanden zoals de Stadsregio of het ISW.
ZIE OOK: